De Provence

De Provence maakt deel uit van de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur. Dit is al heel lang het meest populaire gebied van Frankrijk. De infrastructuur voor het toerisme is hier dan ook goed ontwikkeld. Naast de prachtige stranden zijn er cultuurjuwelen in overvloed, waarvan wij er enkele hieronder noemen. Bij de Provence denk je aan lavendelgeuren, oude stadjes, het massaal kraken van de krekels in de warme zomerzon, de schitterende uitzichten over de verschillende baaien. Bij de Côte d'Azur denk je meteen aan het azuurblauwe water van de Middellandse Zee, de gebakken vis op het terras aan zee, de geur van een lekkere zonnebrandcrème en het wandelen door oude straatjes met ontelbare souvenirwinkels. Aan de prachtige, vaak surrealistische schilderijen van kunstenaars die rond 1900 het gebied uitkozen voor zijn schoonheid en zijn prachtige licht en kleurenspel. Een vakantie in dit gebied, met de auto en vaak ook met de tent, caravan of de camper, is een intense belevenis van geur, kleur, smaak en geluid. Provence / Côte d'Azur is synoniem voor Zuid-Frankrijk.

Aix-en-Provence
Deze oude hoofdstad van de Provence ligt ongeveer 30 km ten noorden van Marseille. De enorme voorspoed die de stad heeft gekend is nog goed te zien aan de vele oude paleizen uit de 17de en 18de eeuw en de prachtige kunstschatten die in de museums worden uitgestald. De stad was al in de Romeinse tijd beroemd om zijn heilzame wateren, waarvan het woord Aix afkomstig is (aqua = water). De naam betekent dus zoveel als 'wateren van de Provence'.

Geschiedenis
Het Romeinse Aquae Sextiae werd in 121 v.Chr. door Caius Sextius gesticht, vlak na de verwoesting van het nabij gelegen Keltisch-Ligurische dorp bij Entremont. De ligging van de stad aan de Via Aurelia, de weg naar Spanje en de aanwezigheid van het heilzame bronwater, zorgden ervoor dat de stad langdurig floreerde. De bloeiperiodes werden echter onderbroken door aanvallen van de Saracenen en de onrust die de grote volksverhuizingen met zich meebrachten. Uiteindelijk werd Aix-en-Provence de hoofdstad van de Provence.

Ten tijde van de kunstliefhebbende René van Anjou (1409-1480) werd Aix een centrum voor literatuur en dichtkunst. In 1409 werd de universiteit gesticht. In 1481 kwam de stad aan de Franse kroon, maar tijdens de Religieuze Oorlogen kreeg Aix het vaak voor zijn kiezen. In de 17de en 18de eeuw werden prachtige paleizen gebouwd maar de opkomst van de havenstad Marseille zorgde voor een kleine teruggang. Toch wist de stad zich in de afgelopen eeuwen vooral overeind te houden door de opkomst van het toerisme.

Bezienswaardigheden
  • De Cours Mirabeau, een brede straat met prachtige huizen en drie fonteinen, werd in 1651 aangelegd.
  • Het Natuurkundig Museum, gevestigd in de rue Espariat (Hotel Boyer d'Equilles), bezit o.a. een nest dinosauruseieren, dat in de Provence werd gevonden.
  • Het Place de l'Hôtel-de-Ville is het middelpunt van het oude centrum. Hier staat een fontein uit 1755 en op het plein wordt tevens de bijna dagelijkse bloemenmarkt gehouden. Rondom het plein staan oude gebouwen zoals de Halle aux Grains (1761), het Hôtel de Ville en de Tour de l'Horloge (1510) met zijn astronomisch uurwerk uit 1661. De klokkentoren werd gebouwd op de restanten van een Romeinse toren.
  • Het Musée du Vieil Aix, gevestigd in het Hotel Estienne de St. Jean uit de 17de eeuw, herbergt een collectie voorwerpen uit de geschiedenis van Aix.
  • De Cathédrale St. Sauveur, gebouwd tussen de 12de en de 17de eeuw, laat verschillende bouwstijlen zien.
  • Het Musée des Tapisseries, met prachtige 17de en 18de eeuwse Bauvais wandtapijten, is gevestigd in het voormalige Aartsbisschoppelijk Paleis.
  • Het Establissement Thermal, gebouwd op Romeinse fundamenten, is het beroemde badhuis van Aix, waar u zowel kunt zwemmen als het water kunt nuttigen. Het moet heilzaam zijn voor mensen met klachten over de bloedsomloop en zenuwaandoeningen.
  • Het Pavillon de Vendôme, gebouwd in de 17de eeuw en gelegen in een fraai parkje, bezit enkele meubelstukken en schilderijen uit de 17de en 18de eeuw.
  • Het Musée Granet, gevestigd in een oude commanderij van de Ridders van Malta, is tegenwoordig één van de beste archeologische musea van de Provence. Er zijn ook schilderijen van o.a. Cezanne, Rubens en Rembrandt te bewonderen.
  • De St. Jean-de-Malte, gelegen naast de commanderij (Musée Granet), is het oudste Gotische gebouw van Aix. Het gebouw stamt uit de 13de eeuw.

Wanneer u via de D14 de stad verlaat in noordelijke richting, komt u bij de restanten van het verwoeste Keltisch-Ligurische dorp uit 123 v.Chr. Het archeologisch opgravingsveld is te bezichtigen.

Avignon
De door massieve wallen omsloten stad werd door de Romeinen gesticht en Avennio genoemd. Later viel het in handen van de Bourgondiërs en de Franken. In de 13de eeuw was Avignon met de rest van de Provence het bezit van graaf Charles van Anjou. In de periode van de kruistochten tegen de Katharen koos de stad de kant van de graven van Toulouse, die de Katharen beschermden. Het gevolg hiervan was, dat Avignon in 1226 door Louis VIII werd ingenomen. In 1348 werd het door de paus gekocht. Het was een vluchtplaats en verbanningsoord van vele pausen zoals Urbanus V en Johannes XXII. Tijdens het Grote Schisma (er ontstonden toen twee geloofsrichtingen die afkomstig waren uit één geloofsrichting) verbleven de "anti-pausen" tot in 1403 in Avignon. In de eerste periode werden er in opdracht van diverse pausen ook grote stukken aan het oorspronkelijke paleis aangebouwd. Tijdens deze periode kende de stad grote welvaart dankzij de aanwezigheid van enkele grote Italiaanse schilders die in dienst waren van de paus. De stad en de omgeving bleven in pauselijke handen tot aan de Franse Revolutie.

Bezienswaardigheden
Vlakbij het paleis staat de kathedraal Notre Dame des Doms, die oorspronkelijk in de 12de eeuw werd gebouwd, maar tussen de 14de tot de 16de eeuw werd vergroot. Binnen ziet u o.a. de 12de eeuwse bisschopstroon in wit marmer.

Het oorspronkelijke Bisschoppelijk Paleis uit de 14de eeuw is tegenwoordig het Musée du Petit Palais. Het op een fort gelijkende Gotische gebouw bezit de beroemde Campana Collectie van 13de tot 15de eeuwse Italiaanse meesters, en een collectie van enkele schilders van de school van Avignon. Een bezoek aan dit prachtige complex is een absolute 'must'. Neemt u er vooral de tijd voor.

Een klein stukje ten noorden van het Petit Palais ziet u een poort in de muur, de Porte du Rocher, waardoor u de Pont St. Benézet kunt bereiken.

Naast het indrukwekkende Palais des Papes, de imposante ommuring en de middeleeuwse straatjes, is de beroemdste bezienswaardigheid van de stad wel de brug van Avignon, bekend van het liedje 'Sur le Pont d'Avignon'. Deze beroemde Pont d'Avignon, de Pont St. Benézet, werd tussen 1177 en 1185 gebouwd, maar in 1668 deels verwoest. Van zijn 22 bogen zijn er slechts vier overgebleven.

Op het drukke, doch gezellige plein Place de l'Horloge, staat het Stadhuis uit 1845 en de 14de eeuwse klokkentoren.

Vlakbij dit plein vindt u het belangrijkste museum van de stad, Musée Calvet, waar u een indrukwekkende collectie antiquiteiten, beelden en schilderijen kunt bewonderen.

Andere interessante musea zijn:
  • Musée Requien met geologische en botanische verzamelingen en een grote bibliotheek over de geschiedenis van de natuur.
  • Musée Lapidaire met Romeinse mozaieken, delen van een Triomfboog, reliëfs en antieke beelden. Het museum is gevestigd in een barokke Jezu¡etenkerk.
  • Musée Louis Vouland met Franse meubels uit de 18de eeuw, schilderijen, wandtapijten en aardewerk.
Verder bezit de stad nog enkele interessante kerken zoals de kerk St. Symphorien uit de 15de eeuw, de St. Pierre uit de 14de eeuw, St. Agricol uit de 14de eeuw en St. Didier uit de 14de eeuw.

Cannes
Geschiedenis
Cannes begon zijn leven als de Keltisch-Ligurische nederzetting Aegitna op de Mont Chevalier. Men meent dat ook de Romeinen hier in de 2de eeuw v.Chr. een fort hebben gebouwd, genaamd Castrum Marsellinum. In de 4de eeuw stichtte St. Honorat een klooster op één van de eilanden voor de kust. In de 10de eeuw was Cannes het bezit van dit klooster. Door de dreiging van binnenvallende Saracenen begon men met de bouw van versterkingen. Zij bouwden tevens de 11de eeuwse uitkijktoren. Rond deze uitkijktoren ontstond vervolgens een nieuwe nederzetting. Door de aanwezigheid van riet bij de kust kreeg het de naam Canois (later Cannes).

In de 14de eeuw was het een niet al te belangrijk stadje dat deel uitmaakte van de toen nog onafhankelijke Provence, maar in 1481, na de dood van Renée d'Anjou, werd het bij het Franse Rijk ingelijfd, samen met de rest van de Provence.

Pas in de 19de eeuw werd Cannes ontdekt door Lord Brougham, die naar Cannes kwam om de cholera epidemie in Nice te ontvluchten. Hij werd verliefd op het stadje en in 1838 begon men met de bouw van een haven. De zeepromenade werd dertig jaar later gebouwd.

Bezienswaardigheden
Het oude gedeelte van Cannes ligt op de hellingen van Mont Chevalier. Hier staat het Musée de la Castre met een archeologische verzameling uit de omgeving. Vanaf de 11de eeuwse uitkijktoren de Tour du Suquet (22 meter hoog), die nog steeds overeind staat, heeft u een prachtig uitzicht. Op de top van de heuvel staat de Eglise Notre Dame de Pérance uit de 17de eeuw. In de sacristie staat een houten beeld van de moeder van Maria, St. Anne, uit de 15de eeuw. Bij de ingang van de kerk ziet u nog een klein stukje van de 14de eeuwse vestingmuur.

U daalt vervolgens af richting de haven. Hier zijn terrasjes, restaurants, winkels, en de met paleisachtige hotels, dure winkels en palmen omzoomde Promenade de la Croissette. In het Palais des Festivals wordt jaarlijks het beroemde filmfestival van Cannes gehouden.

Uiteraard is het ook heerlijk genieten op het strand op mooie, warme dagen. Het kan natuurlijk in het hoogseizoen flink druk zijn en dan is het een aanrader om wat vroeger in de ochtend in Cannes aan te komen om uw auto te kunnen parkeren.

In Golfe Juan kwam Napoleon weer aan land na zijn verbanning op Elba.

Antibes werd door de Grieken gesticht. Er wonen nu veel rijke Europeanen, die hier hun villa's hebben gebouwd.

Grasse
Een bezoek aan de Côte d'Azur zonder in dit centrum van de parfumindustrie te zijn geweest, is niet compleet. U komt van die parfumwereld het naadje van de kous te weten. U kunt een kijkje nemen in de kathedraal uit de 12de eeuw, die een tweetal schilderijen van Pieter Paul Rubens herbergt.

De Camarque
Ten zuiden van Arles ligt een enorme delta, die gevormd wordt door de uitmondingen van de rivieren de Petite Rhône, de Grand Rhône en de zee. De landgrenzen veranderen steeds en zijn horizon is altijd misleidend. Dit is het gebied van de watervogels zoals flamingo's, van de kleine witte Camarque paardjes en prachtige stieren.

De witte paarden, die deels vrij kunnen rondlopen maar ook bereden kunnen worden, hebben een mysterieuze origine. Ze worden donkerbruin of zelfs zwart geboren en langzaam worden ze licht, een eigenschap die een schimmel vaak ook kenmerkt. De paarden staan nooit op stal, ze moeten overleven in het wild, in de hete zomers en de schrale, winderige winters. De hoeders of Gardiens van de paarden en stieren van de Camarque, leven in een eigen gemeenschap. Hun traditionele huizen worden Cabanes genoemd. Deze huizen hebben strodaken en er ontbreken ramen. Boven de deur hangen stierhoorns om het kwade af te weren. Het zijn eigenlijk nog ouderwetse cowboys, die de traditie van de Camarque in ere houden.

Op weg naar Ste Maries de la Mèr komt u langs het Musée Carmarguais, waar u kennis kunt maken met de tradities van de mensen van de Camarque.

Les Saintes Maries de la Mèris de hoofdstad van de Camarque. De plaats heeft zijn naam te danken aan de legende rondom de drie Maria's, die hier in de eerste eeuw aan land waren gekomen om het christendom in Gallië te prediken. De belangrijkste heilige is echter Sarah, de patroonheilige van de zigeuners. De werkelijkheid achter de legende zou eventueel gezocht kunnen worden in de verbanning of het vluchten van enkele belangrijke families uit Palestina in of rond het jaar 44. Al in vroege tijden kwamen Essenen en later Esseense christenen naar de Provence en de Languedoc, om de enorme onlusten en geweldplegingen in Palestina te ontvluchten. Hierdoor werd de Zuid-Franse Middellandse Zeekust een veilige vluchthaven voor zowel Joden als Essenen en Nazareërs (een Joods scheldwoord voor niet-Joden). Het is goed mogelijk dat enkele figuren uit het Nieuwe Testament hier bij waren en vervolgens in Frankrijk nieuwe gemeenten stichtten. Zij introduceerden hun eigen cultuur en gewoonten in hun nieuwe leefgebied en zijn waarschijnlijk ook verantwoordelijk voor een vroege vorm van gnostisch christendom, dat zich later heeft vermengd met andere geloofsstromingen zoals het Kathaarse geloof. Dit deel van Zuid-Frankrijk kreeg daardoor een geheel eigen cultuur en terwijl de rest van Europa zich in de Donkere Eeuwen bevond, beleefden de Provence en de Languedoc een enorme welvaart en rijkdom van wetenschap en kunst. Al sinds het vroege christendom is Les Saintes Maries de la Mèr een heilige plek, waar Bijbelse figuren de Franse bodem betraden. Nog steeds worden op 22 oktober de schrijnen van de heiligen uit de kerk gehaald en naar de zee gebracht, waar de bisschop het water zegent.

Voor de zigeuners is Les Saintes Maries de la Mer een magisch centrum, waar de heilige Sarah rust, hun patroonheilige. Op 24 en 25 mei houden zij er een processie. Op deze plek wordt tevens, eens in de vier jaar, een nieuwe zigeunerkoningin gekozen.

Een bezoek aan de 12de eeuwse, versterkte kerk is een absolute 'must'. De kerk werd versterkt toen de Moorse piraten de kust onveilig maakten. Neemt u de moeite van het beklimmen van het dak, want u wordt beloond met een onvergetelijk uitzicht over de Camarque. In de kerk zelf ziet u o.a. een beeld van Sarah en de boot, die tijdens de processie naar zee wordt gedragen.

Verder is het museum over de Camarque (Musée Baroncelli) bezienswaardig.

Vanuit Les Saintes Maries de la Mèr kunt u excursies maken door de Camarque met een boot of te paard. Inlichtingen kunt u krijgen bij het Sindicat d'Initiative.

Marseille werd in de 7de eeuw v.Chr. gesticht door Griekse kolonisten. In 49 v.Chr. stonden de Romeinen voor de deur. Massilia groeide al snel uit tot de "Poort naar het Westen" en was een belangrijke handelshaven. Nog steeds heeft Marseille als grootste handelshaven van Frankrijk nauwe banden met het Midden-Oosten en Noord-Afrika. In de oude haven liggen nu alleen nog maar kleinere schepen.

De stad heeft twee gezichten. Er is een drukke, moderne stad en een oude stad met veel interessante bezienswaardigheden. Een bezoekje aan het Sindicat d'Initiative is misschien een goed uitgangspunt voor uw wandeling door de stad en voor informatie over de eventuele boottocht die u zowel vanuit de haven van Marseille als vanuit het nabij gelegen Cassis kunt maken. Het voordeel van een boottocht vanuit de haven van Cassis is, dat Marseille veel drukker is en u vanuit Cassis gemakkelijker een tocht langs de kust kunt maken, zeker in de drukke zomerperiode.

Bezienswaardigheden
De Notre-Dame-de-la-Garde is een neo-Byzantijnse basiliek, die tussen 1853 en 1864 werd gebouwd. Deze kerk domineert de stad en bovenop de 16 meter hoge klokkentoren staat een verguld Mariabeeld. Ook het interieur is schitterend versierd met panelen van marmer en mozaieken.

Voor de kust ligt een rotsachtig eilandje met daarop het Chateau d'If. Het werd in 1524 gebouwd voor de artillerie. Toch is het uiteindelijk nooit voor militaire doeleinden gebruikt, maar wel als gevangenis. Het inspireerde Alexandre Dumas tot het schrijven van zijn wereldberoemde boek "De Graaf van Monte Cristo".

Le Vieux Port is de oude haven van Marseille. Tot in de 19de eeuw was deze oorspronkelijk Griekse haven het middelpunt van de bedrijvigheid van de stad. Vandaag de dag is het een jacht- en vissershaven.

Overige bezienswaardigheden
  • Musée des Docks Romains.
  • Musée du Vieux Marseille, gevestigd in een 16de eeuws herenhuis aan de Rue de la Prison.
  • Centre Commercial, met een openluchtmuseum en de restanten van de oude Romeinse haven.
  • Het Stadhuis uit de 17de eeuw.
  • Cathedrale de la Major uit de 19de eeuw (gebouwd in byzantijnse stijl).
  • Ancienne Cathedrale de la Major (Vieille-Major), de oudste kerk van Marseille (12de eeuw). Het bezit o.a. een 11de eeuw, Romaans altaar.
  • De Basilique St. Victor, een versterkte oude basiliek die oorspronkelijk in de 5de eeuw werd gebouwd. Deze kerk heeft interessante catacomben.
  • Parc du Pharo met mooie uitzichten op de haven en de stad.
  • De Corniche du Président J.F. kennedy, een 5 km lange boulevard met aan het einde de promenade de la Plage en het Parc Borély (botanische tuin).
  • In het Chateau Borély vindt u het Musée Archeologique Méditerranéenne met Griekse, Romeinse en Etruskische voorwerpen. Tevens is hier het Musée Lapidaire gevestigd, met voorwerpen uit de Griekse, Romeinse en christelijke kunst. Hier vindt u ook enkele vondsten van de zeebodem.
U kunt een mooie rit maken over de schitterende kustweg naar Cassis. U ziet dat de kust is bezaaid met smalle inhammen, die Calangues worden genoemd. De witte klippen zijn soms wel 400 meter hoog.

Cassis heeft zijn oude sfeer als vissersplaatsje nog weten te behouden. U kunt hier vandaan een boottochtje maken langs deze bijzondere kust.

Nice is de grootste badplaats aan de Middellandse Zee. De stad werd oorspronkelijk door de Grieken gesticht en door de Romeinen gekoloniseerd.

In de 19de eeuw werd de beroemde 'Promenade des Anglais' aangelegd. Dit is de 5 kilometer lange weg met winkels, prachtige oude hotels en galeries. Ook kunt u met een treintje door Nice, dat, met een stop van ongeveer 15 minuten, helemaal de heuvel op gaat. Hier vandaan heeft u een prachtig uitzicht over de stad. Op de heuvel zijn de oude overblijfselen van de Romeinse baden en een amfitheater te zien.

Nimes
Het oude Nemausus was de hoofdstad van een Keltische stam, de Volcae Arecomici, die hun stad bouwden rondom een heilige bron. In 121 v.Chr. kwamen de Romeinen, waarna Nemausus al gauw veranderde in één van de belangrijkste plaatsen in Gallië, mede dankzij haar interessante ligging aan de weg van Italië naar Spanje. De overblijfselen uit deze tijd zijn stille getuigen uit dit roemrijke verleden. De stad werd Colonia Augusta Nemausensis genoemd. De schoonzoon van Augustus, Agrippa, liet hier zowel openbare baden als een tempel bouwen, die vandaag beter bekend staat als het Maison Carrée. Een kopie van het Maison Carrée werd tijdens de regering van Napoleon in het centrum van Parijs neergezet en is bekend onder de naam La Madeleine. Dit was waarschijnlijk een knipoog naar de vermeende aanwezigheid van Maria Magdalena in het Zuid-Frankrijk van de eerste eeuw.



Tijdens de Middeleeuwen werd Nemausus door zijn eigen graven geregeerd, tot aan 1185, toen de stad in handen kwam van de graven van Toulouse. De grotendeels protestantse stad had veel te lijden tijdens de religieuze oorlogen en opnieuw in 1702 tijdens de opstand in de Cevennen (Hugenoten).

De belangrijkste bezienswaardigheid in Nimes is zonder meer het Romeinse amfitheater in het centrum van de stad. Gebouwd in de 1ste eeuw n.Chr. en met een capaciteit van 21.000 mensen, behoort het niet tot de allergrootste amfitheaters van Gallië, maar het is wel één van de best bewaarde Romeinse monumenten van Europa.

Aan de voet van de Mont Cavalier ligt het 18de eeuwse Jardin de la Fontaine, waar u in de schaduw van de bomen en met op de achtergrond het stromende water van de fontein, de Diana tempel, de Tour Magne en de oude baden kunt bewonderen.

De kathedraal Notre Dame et st. Castor werd in 1096 door paus Urbanus II ingewijd. In datzelfde jaar begon de Eerste Kruistocht naar Palestina.

Vlakbij de kathedraal ziet u het oude bisschoppelijk paleis, waarin het Musée du Vieux Nimes is gevestigd. Tegenover de kathedraal ziet u de klokkentoren Tour de l'Horloge.

Verder zijn er enkele interessante musea zoals het Archeologisch Museum en het Museum van Schone Kunsten.

Vlakbij Nimes ligt de wereldberoemde Pont du Gard. Gelegen in een prachtig stukje natuur kunt u dit wonder van Romeinse architectuur bewonderen, waar vanaf u een prachtig uitzicht hebt over de omgeving.

Het aquaduct werd iets voor de christelijke jaartelling gebouwd en was maar liefst 50 km lang. Vanaf de bovenste etage staat u 49 meter boven de rivier de Gardon. Wanneer u naar de rechteroever wandelt, kunt u de brug op zijn mooist bekijken.

Toen de Côte d'Azur werd ontwikkeld voor het toerisme, werd St. Tropez door zijn ligging op het noorden overgeslagen. Dit bleek uiteindelijk de redding te zijn van de stad, omdat het zo zijn oorspronkelijke karakter heeft weten te behouden. De schilder Paul Signac ontdekte St. Tropez en haar charme in 1892. Het zijn vaak schilders en schrijvers die vooral in deze periode de beste reclame maakten voor een streek of plaats. In Signac's voetsporen kwamen andere schilders en schrijvers en zij trokken weer rijke en beroemde mensen aan. Vervolgens trokken de rijke en beroemde mensen weer de zogenaamde 'sterrenspotters' aan, die een glimp wilden opvangen van de 'rich and famous'.

In de Tweede Wereldoorlog werd de stad zwaar beschadigd, maar al in de vijftiger jaren kwam de stad weer in het nieuws toen er films werden opgenomen met Brigitte Bardot. Al gauw kwam het massatoerisme op gang. Vandaag de dag is de jachthaven gevuld met dure luxe jachten en nog steeds kijken de toeristen goed om zich heen of er niet toevallig een beroemdheid langs loopt...